आजदेखि जगन्नाथ भगवानको रथयात्रा सुरु
प्रत्येक वर्ष आषाढ शुक्ल पक्षको दोस्रो दिनदेखि भगवान जगन्नाथको रथ यात्रा को शुरुवात को चिन्ह लगाउँछ ।
रथयात्रामा भगवान जगन्नाथ, बलभद्र र बहिनी सुभद्राका तीन फरक–फरक रथ हुने छ र आषाढ शुक्ल दशमीका दिन यी तीनवटै रथ मुख्य मन्दिरतर्फ प्रस्थान गर्छन् ।
रथ बनाउनको लागि कुनै पनि धातु प्रयोग गरिएको हुदैन र तीनैवटै रथ पवित्र काठ स्वस्थ र शुभ रुखले बनेका हुन्छन् ।
भगवान जगन्नाथको रथमा जम्मा १६ वटा पाङ्ग्रा रातो र पहेँलो रंग र अन्य दुई रथको तुलनामा अलिकति ठूलो हुन्छ ।
जगन्नाथ रथको पछाडि बलभद्र र सुभद्राका रथहरू हुन्छ र रथमा हनुमानजी र भगवान नरसिंहको प्रतिमा बनाइएको हुन छ।
रथयात्राका क्रममा भगवान जगन्नाथ, बलभद्र र सुभद्रा जी जगन्नाथ मन्दिरबाट जनकपुरको गुण्डिचा मन्दिरसम्म पुग्ने गरी शहर घुम्छन् ।
यात्राको दोस्रो दिन रथमा राखिएका भगवान जगन्नाथ, बलभद्र र सुभद्राको मुर्तिलाई विधिविधानका साथ झारेएर काकीको मन्दिरमा स्थापना गरिन्छ ।
भगवान आन्टीको स्थानमा सात दिन आराम गर्नुहुन्छ र आठौं दिन अर्थात् आषाढ शुक्ल दशमीका दिन तीनवटै देवतालाई रथमा बसाएर यात्रा सुरु हुन्छ ।
रथको यो फिर्ती यात्रालाई बहुदा यात्रा भनिन्छ। दारुक भगवान जगन्नाथको रथको सारथी हो। यस रथका रक्षक गरुड र नरसिंह हुन्। रथमा जय र विजय नामका दुई द्वारपाल पनि छन् ।
रथका घोडाहरू सेता छन् र तिनीहरूको नाम शंख, बलाहक, श्वेता र हरिदास हो। रथयात्रामा आठ ऋषिहरू पनि बस्छन् र यी ऋषिहरू नारद, देवल, व्यास, सुक, पराशर, वसिष्ठ, विश्वामित्र र रुद्र हुन्।
