स्तन क्यान्सर भन्दा पनि घातक पाठेघरको क्यान्सर
सामान्यतया, महिलाहरूमा क्यान्सरको बारेमा स्तन क्यान्सरको अनुमान लगाइन्छ, तर वास्तवमा, भारतमा स्तन क्यान्सर भन्दा बढी घातक र द्रुत रूपमा फैलिने क्यान्सर सर्भिक्स वा पाठेघरको क्यान्सर हो।
नयाँ उमेरका केटीहरू र युवतीहरू यसको शिकार छन् । यसका लक्षण पनि यस्ता हुन्छन् कि सुरुमा बुझ्दैनन् र महिलाले यी लक्षणलाई सामान्य कुरा मानेर ध्यान दिँदैनन् र रोग बढ्ने गर्छ ।
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार पाठेघरको मुखको क्यान्सरका लागि जिम्मेवार एचपीभी भाइरसले जीवनमा एकपटक शारीरिक सम्बन्धमा बस्ने सबै महिलालाई आक्रमण गर्छ, तर कतिपय महिलामा भने यो भाइरस निकै खतरनाक हुनसक्छ ।
इन्द्रप्रस्थ अपोलो अस्पतालका सर्जिकल ओन्कोलोजिस्ट डा रुकैया अहमद मिर भन्छिन्, भारतमा धेरै घातक रोगहरूसँग लड्दा पनि महिलाहरूमा पाठेघरको मुखको क्यान्सरका घटनाहरू निरन्तर बढिरहेका छन्। जसका कारण स्वास्थ्य मात्र नभई महिला बिरामीको शरीरको अवस्था पनि नाजुक बन्दै गएको छ ।
डाक्टरहरूका अनुसार पाठेघरको क्यान्सर विश्वमा महिलामा पाइने सबैभन्दा सामान्य र घातक क्यान्सर हो। यो ग्रीवा भित्र विकसित हुन्छ, जुन पाठेघरको तल्लो भाग हो। मुख्यतया यो मानव प्यापिलोमाभाइरस ९ज्एख्० को कारणले हुन्छ जुन यौन सम्पर्क मार्फत महिलाहरुमा फैलिन्छ।
यो संक्रमणले बारम्बार यौनसम्पर्क गर्दा पाठेघरको कोशिकाहरूमा तह बनाउँछ। यति मात्र होइन, डाक्टरहरूले यो पनि विश्वास गर्छन् कि यौन सक्रिय सबै महिलाहरू उनीहरूको जीवनको कुनै न कुनै बिन्दुमा एचपीभीको सम्पर्कमा आउँछन्।
धेरै जसो HIV संक्रमणहरू सामान्यतया आफैं सफा हुन्छन्, तर प्रत्येक महिलालाई पूर्व-क्यान्सर घावहरू विकास गर्ने जोखिम हुन्छ। यी घाउहरू एक पटक विकसित हुन्छन् र यदि उपचार नगरिएमा घातक पाठेघरको क्यान्सर निम्त्याउँछ।
के यी बानीले पाठेघरको मुखको क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ ?
पाठेघरको मुखको क्यान्सर बारम्बार हुने ज्एख् संक्रमणको उच्च जोखिममा रहेका महिलाहरूमा बढी हुन्छ। यी बानीहरू प्रायः पाठेघरको मुखको क्यान्सर हुने सम्भावना भएका महिलाहरूमा देखिन्छन्।
1. कम उमेर वा धेरै यौन सम्पर्कहरूस् जो महिलाहरू ज्ञड वर्षको उमेर भन्दा पहिले यौन सक्रिय हुन्छन् वा धेरै यौन क्रियाकलापहरूमा संलग्न हुन्छन् ज्एख् संक्रमणको उच्च जोखिममा हुन्छन् जसले गर्भाशय ग्रीवाको क्यान्सर निम्त्याउन सक्छ।
2. कमजोर प्रतिरक्षा प्रणालीस् एचआईभीरएड्स र यस्तै संक्रमणबाट संक्रमित महिलाहरूलाई पाठेघरको मुखको क्यान्सर हुने उच्च जोखिम हुन्छ। मानव शरीरमा केही संक्रमणहरू जस्तै ज्क्ष्ख् ले शरीरको प्रतिरक्षा प्रणालीलाई कमजोर बनाउँछ र शरीरलाई ज्एख् जस्ता संक्रमणहरू लड्नबाट रोक्छ जसले ग्रीवाको क्यान्सरको विकासमा परिणाम दिन्छ। एचआईभी र सम्बन्धित रोगहरू बाहेक, मानव प्रतिरक्षा प्रणालीमा प्रभाव पार्ने बलियो औषधिहरूले पनि इम्युनोकम्प्रोमाइज अवस्थाहरू निम्त्याउँछ।
3. धुम्रपानस् चुरोट पिउने ररवा निष्क्रिय धुम्रपान ९चुरोट(बिडीको धुवाँको सम्पर्कमा० मा संलग्न महिलाहरूलाई लगातार ज्एख् संक्रमण हुने उच्च जोखिम हुन्छ। धुम्रपानको प्रभाव सुर्तीको खपत र धुम्रपानको अवधिमा निर्भर गर्दछ।
4. अन्य कारकहरूस् केही कारकहरू जस्तै गर्भनिरोधक चक्कीहरूको खपत, धेरै जन्महरू र सम्बन्धित जटिलताहरूले शरीरमा ज्एख् संक्रमणको उच्च जोखिमलाई संकेत गरेको छ।
यी हुन् पाठेघरको मुखको क्यान्सरका लक्षणहरू
४५ वर्ष मुनिका युवतीलाई पाठेघरको मुखको क्यान्सर हुने जोखिम बढी हुन्छ । भर्खरै विकसित पाठेघरको मुखको क्यान्सरमध्ये धेरैजसोले कुनै लक्षण देखाउँदैन वा धेरै कम लक्षणहरू देखाउँदैन । महिलाहरूले पाठेघरको मुखको क्यान्सरको पछिल्लो चरणमा यी लक्षणहरू अनुभव गर्न सक्छन्।
* संभोगको समयमा दुखाइ
* यौन सम्पर्कको समयमा वा महिनावारीको बीचमा योनिबाट रगत बग्नु
* पेटको क्षेत्रमा दुखाइ
* योनि क्षेत्रमा चिलाउने र जलन हुनु
* असामान्य रगत र पानीयुक्त योनि स्राव वा दुर्गन्धित मल
* अस्पष्ट कमजोरी र थकान
* बारम्बार पिसाब फेर्न आग्रह
* पिसाबमा रगत हुनु
यी लक्षण हरेक महिलामा फरक फरक हुने । डा. महिलाहरूलाई उनीहरूको योनि क्षेत्रबाट कुनै असामान्य प्रतिक्रिया वा स्रावको अनुभव हुने बित्तिकै डाक्टरसँग परामर्श गर्न सल्लाह दिइन्छ। साथै, पाठेघरको मुखको क्यान्सरका लागि जिम्मेवार हुने यस्ता बानीहरू छोड्ने प्रयास गर्नुहोस्। यसका साथै पाठेघरको मुखको क्यान्सरलाई खोप लगाएर रोकथाम गर्न सकिन्छ र प्रारम्भिक चरणमा नै पत्ता लागेमा यसको उपचार गर्न सकिन्छ । पाठेघरको मुखको क्यान्सर एचपीभी संक्रमणको जाँचद्वारा पत्ता लगाइन्छ र शल्यक्रिया, रेडियोथेरापी वा केमोथेरापीद्वारा उपचार गर्न सकिन्छ।
